2 grudnia 2025 r. w nowotomyskiej bibliotece odbyło się ostatnie w tym roku spotkanie z cyklu „Biblioteki Regionu”, które poświęcone zostało wyjątkowej postaci, związanej również z naszym terenem – generałowi Kazimierzowi Sosnkowskiemu – współtwórcy Wojska Polskiego, Naczelnemu Wodzowi Polskich Sił Zbrojnych i wybitnemu mężowi stanu.
Gościem nowotomyskiej biblioteki był dr hab. Jerzy Kirszak, główny specjalista Oddziałowego Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu, autor obszernej biografii „Generał Kazimierz Sosnkowski 1885–1969. Wola, wytrwałość i upór”. Wygłosił on niezwykle interesującą prelekcję zatytułowaną „Gen. Kazimierz Sosnkowski – obywatel ziemi nowotomyskiej i patron 2025 r.”.
Było kilka ważnych powodów do zorganizowania tego spotkania. Jednym z nich ustanowienie Uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej roku 2025 Rokiem Generała Kazimierza Sosnkowskiego, kolejnym – przypadająca w tym roku 140. rocznica jego urodzin, a także potrzeba przypomnienia mieszkańcom regionu o jego znaczących zasługach dla Polski oraz związkach z naszym miastem i powiatem.
Generał Kazimierz Sosnkowski był właścicielem majątków w Porażynie i Sielinku, które nabył w 1922 roku. Jego nazwisko od kilku lat nosi również rondo u zbiegu ulic Janusa i Tysiąclecia. To właśnie w Nowym Tomyślu, podczas uroczystości przekazania polskiej armii sprzętu wojskowego zakupionego ze składek społecznych zebranych na Fundusz Obrony Narodowej, 10 lipca 1938 roku, generał otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta. Wówczas to, podczas przemówienia na nowotomyskim obecnym placu Niepodległości powiedział: „Pragnę podziękować za zaszczyt, który mnie spotkał przed chwilą. Przyjmuję obywatelstwo honorowe miast Nowego Tomyśla, Grodziska i Opalenicy. Jestem tutaj przy tym jakby w podwójnej roli. Raz w charakterze jednego z najstarszych żołnierzy Rzeczypospolitej, a drugie w charakterze obywatela tego powiatu”.
Postać Sosnkowskiego, choć wybitna, wciąż pozostaje w powszechnej świadomości zbyt mało obecna. A przecież niewielu jest Polaków, którzy mogliby równać się z nim talentami politycznymi i wojskowymi, niezłomnością charakteru, wszechstronną wiedzą z wielu dziedzin nauki i sztuki, oraz ogromnymi zasługami na rzecz kraju. Przez ponad sześć dekad działał nieprzerwanie w służbie państwu, często obejmując najbardziej odpowiedzialne stanowiska w przełomowych momentach historii Polski.
Dr Jerzy Kirszak z ogromną pasją opowiadał o życiu generała, jego dokonaniach oraz wartościach, które reprezentował. Wśród przytoczonych faktów znalazły się także te mniej znane, jak chociażby mianowanie generała w 1925 roku przedstawicielem Polski na konferencji rozbrojeniowej w Genewie – wydarzenie, którego setna rocznica przypada właśnie w tym roku. Sosnkowski został wybrany przez delegatów 47 państw na przewodniczącego komisji wojskowej. Wybór ten był wyrazem uznania dla jego kompetencji, determinacji i szerokiej wizji. Efektem jego działań było m.in. wprowadzenie zakazu stosowania broni bakteriologicznej i chemicznej – przełomowego kroku w międzynarodowych staraniach o pokój i bezpieczeństwo.
Spotkanie dostarczyło nie tylko solidnej dawki wiedzy historycznej, ale przede wszystkim pozwoliło na nowo odkryć postać, która odegrała znaczącą rolę zarówno w losach Polski, jak i w historii naszego regionu. Książka o tej wybitnej postaci, podarowana bibliotece przez autora będzie dostępna dla czytelników. Niebawem będą również dostępne teksty generała Sosnkowskiego wydane przez Wydawnictwo Ossolineum.
