Młodziutka Margaret Hale mieszka w malowniczym Helston na południu Anglii i jest córką miejscowego pastora. Jej ojciec targany wątpliwościami postanawia odejść z Kościoła i rezygnuje z pełnionej dotychczas funkcji. W rezultacie jest zmuszony przenieść się z całą rodziną na północ Anglii, do przemysłowego Milton, gdzie planuje zająć się nauczaniem. Po przybyciu na miejsce okazuje się, że kontrast między Północą a Południem jest ogromny. Margaret z rozrzewnieniem wspomina sielskie życie w ukochanym Helston, ale jednocześnie zdaje sobie sprawę z tego, że będzie musiała w końcu przywyknąć do zadymionego i brudnego Milton. Początki nie są łatwe. Z biegiem czasu coraz lepiej poznaje miasto, dostrzega problemy, z jakimi zmagają się jego mieszkańcy i obserwuje narastający konflikt między robotnikami a fabrykantami. Udaje jej się także nawiązać nowe znajomości. Poznaje m. in. Johna Thorntona – właściciela fabryki i odnoszącego sukcesy przemysłowca. „Północ i Południe” to napisana z rozmachem powieść społeczno – obyczajowa ze zgrabnie wplecionym wątkiem romansowym.
