We wtorkowe popołudnie, 7 grudnia, gościem spotkania w Klubie Miłośników Podróży “Przez Kontynenty” był Tomasz Owsiany – reporter, podróżujący autor książek, artykułów i pokazów podróżniczych, który w trakcie samotnej, pięciomiesięcznej podróży reporterskiej po Gujanie Francuskiej podjął pierwszą w Polsce próbę przekrojowego, a zarazem dogłębnego spojrzenia na ten fragment świata.
Gujana Francuska to dawna kraina niewolnictwa i kolonii karnych. Skrawek Francji i Unii Europejskiej w Ameryce Południowej oraz cała mozaika sztucznie zestawionych ze sobą kultur, które współistnieją pod francuskim płaszczem. Pracując piórem i maczetą, zgłębiał gujańską rzeczywistość. U ciemnoskórych Maronów uczestniczył w ceremonii przesłuchania zmarłego i poznawał wielowymiarową sztukę ludową tembé. Żyjąc z Indianami Teko i Wayana, obserwował skutki postępującej modernizacji. Zamieszkał też u starego szamana i proroka Pidimy, który niegdyś założył swój własny kult cargo. U Indian Wayampi, w najbardziej oddalonej wsi w kraju, przekonał się, jak silna potrafi być niechęć wobec fotografii. U Hmongów, w sadach, przy siekaniu mięsa i rodzinnym świętowaniu, gromadził historie ich ucieczki z ogarniętego wojną Laosu i oswajania obcej, gujańskiej ziemi. Poznawał również ostatnie rodziny hmongijskich animistów. Nad rzeką Maroni pomieszkiwał w artystycznym squat’cie wśród francuskich outsiderów. W miastach na wybrzeżu odnalazł rodzinę Kreoli wysiedlonych przymusowo przy budowie Gujańskiego Centrum Kosmicznego. Przeniknął też do świata garimpeiros: nielegalnych poszukiwaczy złota – najgroźniejszej siły i największej „plagi” gujańskiego interioru.
Nasz gość ze swadą, precyzją i humorem rozważał problemy związane z życiem ludzi na tamtych terenach, np. jak francuskie prawo i zachodnie wzorce wpływają wprost na codzienność mieszkańców Amazonii? Na ile zła sława garimpeiros jest uzasadniona? Co popycha tak wielu młodych Indian do samobójstw i dlaczego Gujańskie Centrum Kosmiczne częściej frustruje niż inspiruje Gujańczyków? Było egzotycznie i niezwykle interesująco. Dziękujemy za moc niesamowitych wrażeń.
A jeśli jeszcze ktoś czuje niedosyt, pozostaje nam polecić książki autorstwa Tomasza Owsianego „Madagaskar. Tomek na Czerwonej Wyspie”’ “Pod ciemną skórą Filipin”, „Kraj naprawdę na niby. Reportaże z Gujany Francuskiej”.
